AKCİĞER KANSERİ NEDEN ARTIYOR?

Sıklığı son 20 yıldır dikkat çekici şekilde artan akciğer kanseri pek çok kişinin hayatını tehdit ediyor.

AkciÄŸer kanserine erken tanı konulduÄŸunda tam tedavi baÅŸarısı yüzde 85-90 gibi oldukça yüksek bir oranda seyrediyor. Ancak belirtilerin hasta tarafından önemsenmemesi ve hastalığın sinsi seyretmesi nedeniyle akciÄŸer kanserinin fark edilmesi genellikle ileri evrelerde gerçekleÅŸiyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, bu nedenle erken tanı için özellikle sigara içen ve 50 yaÅŸ üzerinde olan kiÅŸilerin yıllık akciÄŸer tarama programlarına katılmalarını, inatçı öksürük ve balgamda kan görülmesi gibi durumlarda ise zaman kaybetmeden mutlaka bir hekime baÅŸvurmalarını öneriyor. 

ERKEKLER ARASINDA EN SIK GÖRÃœLEN KANSER TÃœRÃœ 

Dünyadaki tüm kanserlerin yüzde 12,9’unu akciÄŸer kanseri oluÅŸturuyor. Yeni olgu sayısı ise yıllık 1,8 milyonda seyrediyor. Ãœlkemizde de her yıl 30-40 bin kiÅŸiye yeni tanı konulacağı öngörülüyor. Prof. Baran, her 5 kanser hastasından 1’inin akciÄŸer kanseri sebebiyle hayatını kaybettiÄŸine dikkat çekiyor. AkciÄŸer kanserinin görülme sıklığı tüm kanserler arasında erkeklerde ilk sırada, kadınlarda ise ilk 5 içinde yer alıyor. Nedeni ise erkeklerde sigara içme oranlarının yüksek olması, endüstriyel iÅŸlerde daha fazla çalışmaları ve stres.

ÖLÜMCÜL HASTALIĞIN YÜZDE 90 SEBEBİ SİGARA!

Prof. Dr. Reha Baran, akciÄŸer kanserine yol açan faktörleri, “AkciÄŸer kanseri oluÅŸumunun yüzde 90’ını sigara oluÅŸturuyor. Yanı sıra toprakta bulunan radon gazı, asbest, diÄŸer kimyasallara maruz kalma, yüksek düzeyde hava kirliliÄŸi, içilen sudaki yüksek arsenik oranı, akciÄŸere önceden radyasyon tedavisi uygulanması gibi sebepler yer alıyor” ÅŸeklinde anlatıyor. Tüm bu faktörlere maruz kalan kiÅŸiler ve ailesinde kanser hikayesi olanlar risk altında bulunuyor.

ÖKSÜRÜK VE HALSİZLİĞE DİKKAT

AkciÄŸer kanserinde erken tanının çok önemli olduÄŸuna dikkat çeken Prof. Dr. Reha Baran, bu hastalığın çok tehlikeli olmasını ise şöyle açıklıyor: “AkciÄŸer kanserinin ilk belirtileri arasında yer alan inatçı öksürük ve halsizlik ne yazık ki hastalar tarafından fark edilse de, baÅŸka nedenlere baÄŸlı olduÄŸu düşünülerek önemsenmiyor. Özellikle sigara içenler bunun sigaraya baÄŸlı olduÄŸunu düşünerek dikkate almıyor. Bu yüzden hastaya genellikle baÅŸka bir nedenle çekilen akciÄŸer grafisi sonrasında tanı konulabiliyor. Oysa her hastalıkta olduÄŸu gibi akciÄŸer kanserlerinde de erken tanı büyük önem taşıyor. Çünkü erken tanı sayesinde ameliyatla tam tedavi saÄŸlanabiliyor.”

YILDA 1 KEZ TARAMA ÖNERİLİYOR

Tanı koyma yöntemlerinde, ortalama 30 yıl 1 paket ya da 15 yıl 2 paket sigara içen kiÅŸilerde veya son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış 55-75 yaÅŸ arası kiÅŸilerde düşük doz akciÄŸer tomografisi diÄŸer tüm yöntemlerden yüzde 20 daha baÅŸarılı oluyor. 

ERKEN TANIDA BAÅžARI ORANI YÃœZDE 90

Tedavide, hastalığın hücre tipi, evresi ve hastanın klinik durumunun büyük önem taşıdığına dikkat çeken Baran, tedavi aÅŸamasıyla ilgili ÅŸu bilgileri veriyor: “Hastalığın dört evresi ve bu evrelerin de alt grupları bulunuyor. Evre III-A dediÄŸimiz grup da dahil olmak üzere her hastanın ameliyat ÅŸansı bulunuyor. En yüksek hayatta kalma oranları ameliyat olan hastalardır. Evre I denilen erken evrede tedaviyle baÅŸarı oranı yüzde 85-90 civarında seyrediyor. Yanı sıra yeni tedavi yöntemleri kapsamında, günümüzde kanserli doku hücrelerindeki genetik deÄŸiÅŸiklikleri hedef alan ilaçlar geliÅŸtiriliyor ve kullanılıyor.”

EN ÖNEMLİ KORUNMA YOLU SİGARAYI BIRAKMAK

Önlenebilir bir hastalık olan akciÄŸer kanserinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı olarak biliniyor. Prof. Dr. Reha Baran, “Bu sebeple sigaraya baÅŸlamanın önlenmesi ve içenlerin bıraktırılması hastalıktan korunmanın en önemli faktörü. Ayrıca radyasyon maruziyetine neden olan akciÄŸer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi tetkiklerin zorunlu olmadıkça yapılmaması öneriliyor. Asbest, radon, zararlı gaz ve kimyasallara maruz kalmanın önlenmesi, çevresindeki solunum havasında asbest lifleri bulunan kiÅŸilerde profesyonel koruyucu solunum maskeleri kullanılması kanser riskini azaltabiliyor” diyor.

BU BELÄ°RTÄ°LER AKCÄ°ÄžER KANSERÄ° HABERCÄ°SÄ° OLABÄ°LÄ°R

AkciÄŸer kanseri tanısı konulan hastalarda belirtiler tümörün akciÄŸer içindeki yerleÅŸimine, büyüklüğüne, yayılım yerine ve yayılma derecesine baÄŸlı olarak çeÅŸitlilik gösteriyor. 
Tümörün göğüs içi yayılımına bağlı belirtiler:

• Devamlı yoÄŸun öksürük.
• Göğüs, omuz ve sırt aÄŸrısı.
• Balgam miktar ve renginde deÄŸiÅŸme.
• Kanlı balgam ve kan tükürme.
• Nefes darlığı.
• Ses kısıklığı.
• Yutma bozukluÄŸu.
• Boyun ve yüzde ÅŸiÅŸlik.
• Göz kapağında düşme.
• Hışıltılı solunum.
• Tekrarlayan bronÅŸit veya zatürre atakları.

Tümörün göğüs dışı (karaciÄŸer, lenf bezeleri, beyin, böbrek üstü bezleri, vb.) yayılımına baÄŸlı belirtiler: 

• BaÅŸ aÄŸrısı.
• Bulantı, kusma.
• Denge bozukluÄŸu, baygınlık, hafıza kaybı.
• Cilt altı ÅŸiÅŸlikler.
• Kemik veya eklem aÄŸrısı, kemik kırıkları.
• Genel halsizlik.
• Kanama, pıhtılaÅŸma bozuklukları.
• Ä°ÅŸtah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı.
• KaÅŸeksi (kas erimesi).
• Yorgunluk.

Kaynak: