Hatırlamak Mı Zor Unutmak Mı?

En son edinilen bilgiler en üste kayıtlandığı için en kolay onların hatırlandığını, insanların alışkanlıklarına, hatıralarına ve en önemlisi anılarına sadakatle baÄŸlı olduÄŸunu dile getiren Nörolog Dr. Mehmet Yavuz, beynimizin anılarımızı nasıl ayrıştırdığını ve nereye depoladığını anlattı. 

ACI OLAYLAR MUTLU ANLARDAN DAHA ÇOK DEPOLANIYOR

Psikolojik dünyamızın merkezi olan sosyal belleÄŸin, acı ve üzücü olayların kayıtlarını tuttuÄŸunu belirten Dr. Yavuz, beynin mutlu ve güzel hatıralardan çok acı anıları depoladığını söyledi. Yavuz’a göre yaÅŸadığımız acı olayları mutlu anılarımızdan daha çok hatırlamamızın nedeni de bu: 

“Çünkü mutlu anılar sadece ana belleÄŸe kayıtlanırken, acı anılar hem ana bellekde hem de sosyal belleÄŸimizde depolanmaktadır. Acı hatıralar ve üzücü olaylarla, mutlu anların depolandığı yerler birbirinden farklıdır. Bu yüzden önümüzdeki yıllarda böyle bir teknolojik geliÅŸme yaÅŸanırsa, yaÅŸanılan üzücü olayları sol frontaldeki sosyal hafızayı etkileyerek tamamen etkisiz hale getirebiliriz. Kayıtlanma bölgeleri farklı olduÄŸu için bundan şüphesiz mutlu anılarımız etkilenmeyecektir.”

ÖNEMLİ BİR RANDEVU ÖNCESİNDE YAŞANANLAR NEYİN İŞARETİ?

Sosyal hafızanın, davranışlarımızda önemli rol oynadığına vurgu yapan Dr. Yavuz, “Aynı zamanda beden diliyle de yakından iliÅŸkilidir. Mide ve bağırsaklar gibi iç organlarımız, sosyal hafıza ile iç içedir. YaÅŸanılan travmalar, bir yandan sosyal hafızaya da kayıtlandığı için, iç organlarımızın çalışma ÅŸeklini de etkiler. ÖrneÄŸin önemli bir randevu öncesinde kiÅŸinin mide ve bağırsak fonksiyonları bozulabilir, çarpıntı yaÅŸanabilir, kan basıncında iniÅŸ çıkışlar olabilir. Bu tablo, ruhsal gerilimin psikosomatik bedensel yansımalarıdır” dedi.

Psikosomatik hastalıklar, yaşanmış travmaların mide bağırsak fonksiyonları üzerindeki kalıcı olumsuz etkilerden kaynaklanıyor. Kişi, travmayı yaşamış ve olay bitmiştir. Hatta tamamen de unutmuş olabilir. Ancak bu travmadan oluşan bedensel bozukluklar devam eder. Üstelik etkiler, bazen bir ömür boyu da sürebilir. Neticede beyin unutsa da beden asla unutmaz.

AÅžK ACISI YOK EDÄ°LEBÄ°LÄ°R MÄ° MÄ°?

GeçmiÅŸi tamamen silmenin, günümüz teknolojisi ile mümkün olmadığını dile getiren Yavuz’un bu konudaki yorumu ise şöyle: “EÄŸer tıbbi olarak ön frontal lobdaki sosyal hafızanın silinmesi baÅŸarılabilirse, travmatik hatıralar hatırlansa bile acı ve üzüntü tablosu yaÅŸanmayacaktır. Dolayısıyla o zaman, geçmiÅŸi bütünüyle silemesek bile verdiÄŸi acı ve elem duygularını kısmen de olsa yatıştırmamız mümkün olacaktır. Bunu yapabilirsek olay sadece hafızada durur ama rahatsızlık vermez. Bu baÅŸarılabildiÄŸinde aÅŸk acıları da ortadan kalmış olacaktır. Ancak burada unutulmaması gereken husus, acı hatıraların tamamen hafızadan silinmesi deÄŸil acısız hale getirilmesidir.

TRAVMA ANINDA BEYÄ°N ADETA ÅžALTERÄ° Ä°NDÄ°RÄ°R

Hiçbir yöntemle, hafıza kayıtlarını tam olarak yani blok bir ÅŸekilde silmek mümkün deÄŸildir. Ancan bazen beyin bunu beden ve ruh saÄŸlığını korumak için otomatik olarak yapabilmektedir. ÖrneÄŸin; trafik kazası ya da çok sevilen birinin ani kaybı gibi ağır travma karşısında beyin adeta ÅŸalteri indirir ve bPilinci kapatır. Bu durum çok üzücü bir olay nedeniyle kalıcı ruhsal bozukluk oluÅŸmaması için koruma amaçlı yapılır ve genellikle geçici baygınlıkla beraber geliÅŸir. Trafik kazası ya da baÅŸka ağır travma geçirenlerin olay anını unutması ve hatırlayamaması bu nedendendir. Hatta bazen beyin aşırıya kaçabilir ve kiÅŸi birkaç gün veya haftayı tamamen unutabilir.”

HİÇ UNUTMAYANLAR VAR MI?

Hiç kuskusuz unutmak, beyin dinamizmi için gerekli fizyolojik bir olay. Ancak Dr. Yavuz’, tıbbi yayınlarda çok nadir de olsa hiç unutmayan insanlara rastlamanın mümkün olduÄŸunu söylüyor. Yavuz’a a göre, her ÅŸeyi hatırlayabilmek ilk baÅŸta bir avantaj gibi gözükse de hafızası normalin ötesinde çok güçlü çalışan insanların, baÅŸka zihinsel becerilerde çok yetersiz oldukları da bir gerçek. Süper hafızalı insanlar, sayılar ve sözcükler konusunda harika bir belleÄŸe sahip olabilirler. OlaÄŸanüstü ÅŸaşırtıcı bellek örnekleri sunulabilir. Fakat bu kiÅŸilerin genellikle soyut ve derin düşünceler geliÅŸtirmek konusunda sorunları oluyor. Deneyimlerini filtreden geçirmekte ve olaylardan anlamlı sonuçlar üretmekte güçlük yaşıyorlar. 

ACI HATIRALARIN ETKÄ°SÄ° NASIL AZALTILIR?

Acı hatıra kayıtlarını, bilgisayarlardaki gibi silme tuÅŸuna basarak tamamen silmenin mümkün olmadığını ancak kötü anıların etkisini azaltan çeÅŸitli yöntemler bulunduÄŸunu belirten Dr. Mehmet Yavuz, günümüzde acı ve üzücü hatıraların etkisini yok etmek ya da azaltmak veya bilinçaltını temizlemek için hipnoz, EFT, NLP, meditasyon, kuantum olumlama, TMS ve EMDR terapi teknikleri gibi birçok yöntemin kullanıldığını söylüyor ve ekliyor: “Bunların içerisinde, beynin ön bölgesindeki sosyal hafızayı resetleyen (sıfırlayıp tazeleyen) TMS seansları en etkili olan tekniktir.”

Kaynak: