ZEYTİN YAĞLI YİYİN!..

"ZEYTİNYAĞLI YİYEMEM AMAN" türküsünün acı gerçeği;

Bursa yöresine ait bu türkü 2 Kasım 1954 tarihinde Ä°hsan Kaplayan’ dan kaynak gösterilerek Muzaffer Sarısözen tarafından derlenmiÅŸtir.

Marshall Planı 2. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948-1951 yılları arasında yürürlüğe konan ABD kaynaklı bir ekonomik yardım paketidir. Aralarında Türkiye’nin de bulunduÄŸu 16 ülke, bu plan uyarınca ABD’den ekonomik kalkınma yardımı almıştır. ABD geçmiÅŸten beri dünyanın en büyük mısır üretici ülkesidir. ABD birikmiÅŸ olan mısır daÄŸlarını eritmenin bir yolu olarak mısırözü yağı ihracatını keÅŸfetmiÅŸtir. Marshal yardımının koÅŸullarından biri Türkiye’nin ABD’den mısırözü yağı almasıdır.

(Yeni Sömürgecilik Açısından Gıda Emperyalizmi, Osman Nuri Koçtürk, Toplum Yayınları, 1966).
Buna koÅŸut olarak Türkiye’de ilk margarin fabrikası kurulur. Yine aynı dönemde yüz binlerce zeytin aÄŸacı sökülerek bir katliam yapılır. Kalan zeytin aÄŸaçlarından elde edilen zeytinyağının büyük bölümü ABD tarafından Dolar karşılığı alınır ve mısırözü yağı TL karşılığı satılır.
Türk insanı zeytinyağından soÄŸutularak mısır özü yağına ve margarine alıştırılır. Bu amaçla zeytinyağı ısınırsa kanser yapar gibi yalanlar uydurmaktan da geri kalınmaz. Hâlbuki zeytinyağı halk aÄŸzındaki deyiÅŸiyle dumanlaÅŸma derecesi en yüksek (en zor yanan) sıvı yaÄŸlardan biridir.
Bununla da kalınmaz, kötülemek için tıpkı bugün yapılan halkla iliÅŸkiler endüstrisi çalışmaları gibi “ZeytinyaÄŸlı yiyemem aman, basmadan fistan giyemem aman…” diye türkü sipariÅŸ edilir ve ülkenin en popüler türküsü yapılır.
Katı yaÄŸ/margarine mahkûm edilen halk, 20-30 yılda bir kaşık yaÄŸa bile muhtaç hâle getirilir. Ve basma giyen kadınlar, plastik giysilerle tanıştırılır…