SARIKAMIŞ DENİZ ŞEHİTLERİ ANILDI

Sarıkamış'ta donarak ÅŸehit olan on binlerce askere kışlık giyecek, erzak ve mühimmat götürürken, 7 Kasım 1914'te EreÄŸli açıklarında Rus donanması tarafından batırılan "Bezm-i Alem", "Bahr-i Ahmer" ve "Mithat PaÅŸa" gemilerinde ÅŸehit olan 221 mürettebat 110’uncu yılında Kdz. EreÄŸli’de törenlerle anıldı.

1.Dünya Savaşı devam ederken, Ä°stanbul’dan hareket ederek Kafkas Cephesi’ne yardım götüren ancak 7 Kasım 1914 sabahı EreÄŸli açıklarında Rus SavaÅŸ gemilerince batırılan Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer ve Mithat PaÅŸa gemilerinde ÅŸehit olan ve tarihe Sarıkamış Deniz Åžehitleri olarak geçen 221 ÅŸehit için Kdz. EreÄŸli Belediyesi tarafından sahil bandında yaptırılan ‘Sarıkamış Deniz Åžehitleri Anıtı’nda 110’uncu yılında anma töreni düzenlendi.

Törene, Zonguldak Valisi Osman HacıbektaÅŸoÄŸlu, Kdz. EreÄŸli Kaymakamı Mehmet Yapıcı, Alaplı Kaymakamı Selçuk Köksal, Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Metin Ataç, Karadeniz Bölge Komutanı Ahmet Öztürk, Belediye BaÅŸkanı Halil Posbıyık ve eÅŸi Kadın Gücü Kooperatifi BaÅŸkanı Neriman Posbıyık,  Cumhuriyet BaÅŸsavcısı Mustafa ErbaÅŸ, Sarıkamış Platformu BaÅŸkanı Ä°rfan Koç ve yönetimi, platform üyeleri, siyasi parti ve sivil toplum kuruluÅŸu temsilcileri, askeri ve sivil erkan ile öğrenciler katıldı.

-SARIKAMIÅž ANITINA KADAR YÃœRÃœDÃœLER-

Anma programına katılmak için EreÄŸli’de bulunan misafirler ile kent protokolü, bando eÅŸliÄŸinde öğrenci ve vatandaÅŸlarla birlikte Bozhane mevkisinden anıt önüne kadar yürüyüş gerçekleÅŸtirdi. Anıta çelenk konulmasının ardından saygı duruÅŸunda bulunuldu, Ä°stiklal Marşı okundu.

VALİ HACIBEKTAŞOĞLU: TARİHİMİZ ÇOK BÜYÜK KAHRAMANLIKLARLA DOLU

Zonguldak Valisi Osman Hacıbektaşoğlu, yaptığı konuşmada, 3 Gemide bilinen 221 şehidin bulunduğunu belirterek, "Sarıkamış kara harekatı 22 Aralık 1914'de başlamıştır. Cepheye malzeme, donanım, mühimmat, çok önemli malzemeler, keşif uçakları, haritalar, bir gemide de 2 alay olduğu, 1 alay diyenler de var, askerlerimizin, denizcilerimizin olduğu 3 geminin tamamı batırıldı. Bir çok insanımızı kaybettik, esirlerimiz oldu, karaya çıkanlar oldu. Şehitlerimizi, denizcilerimizi rahmetle anıyoruz. Büyük bir kahramanlık hikayesidir ancak Sarıkamış kara harekatı belki burada kaybedilmiştir" dedi.

Yaşanan olayın sadece Sarıkamış harekatı için önemli olmadığını belirten Hacıbektaşoğlu, şunları söyledi:

"Aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğunun 1. Dünya Savaşı'na girdiğinin 29 Ekim'de Yavuz ve Midilli Türkiye'ye sığınan Alman gemileri. Biz bunları satın aldık ve Rus Limanlarını bombalaması ile 29 Ekim'de savaşa girmişiz ve 7 Kasım'da da Zonguldak Limanı bombalanmış, Rus donanması tarafından ve tesadüf eseri bu 3 yük gemimize tesadüf etmiştir ve 3 gemimiz batırılmıştır. Bu hikayeyi araştırırken okurken çok acı gerçekler vardır. Hepimizin birey olarak kurum olarak asker olarak ifade de edildi bahriye komutanı bir karacı, bunun gibi yine gemilerimize komuta edenler Alman subayları. Bu 3 geminin komutanı bir Alman subayı. Bunun öncesi ve sonrası var. Tabi Osmanlı İmparatorluğu 93 harbinde esasında çok büyük bir darbe almıştır. 1876-77 yılında Balkanları kaybetmiştir yine Kars, Ardahan, Batum'u kaybetmiştir belki bu travmayı atlatmak için büyük bir heyecan var, arayış var belki tarafıszlık anlaşması olmasına rağmen bir heyecanla bu topraklardan özellikle 4 vilayeti geri almak için Kafkasya'da cephe açma fikrine Almanların yanında yerinde yer almış ve savaşa girmiştir. Bu olayda bu açıdan çok önemlidir. Esasında 1. Dünya Savaşı'na girdiğimiz olaydır. Zonguldak limanının aynı gün sabah bombalanması ve 3 gemimizin batırılması. Türk Milleti kahraman bir millettir. Türk Milleti çok büyük kahramanlar yetiştirmiştir. Biz zaferlerimizi, kahramanlıklarımızı her zaman anlattığımız gibi bu kahramanlarımız yeterince anlatılmamıştır, anlatmamız, anlatmaya devam etmemiz lazım ve Sarıkamış kara harekatından ve bu gemilerin yola çıkması ve batırılması ve sonrasında gelişen olaylardan da çok büyük dersler almamız lazım."

BAÅžKAN POSBIYIK: “221 KAHRAMAN MÃœRETTEBATIMIZ MÄ°LLETÄ°MÄ°ZÄ°N Ä°STÄ°KBALÄ° İÇİN CANINI ORTAYA KOYDU”

Karadeniz Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık da yaptığı konuşmada tüm katılımcılara Sarıkamış Deniz Şehitlerini anmak için gösterdikleri duyarlılık nedeniyle teşekkür etti.

Başkan Posbıyık şunları söyledi:

“Biz Sarıkamış destanının bu bölgenin de içinde olduÄŸunu Birgün Sönmez hocamızdan öğrendik. Burada ÅŸehitlerimizi sürekli anarak onların Türkiye mesajını vererek bundan büyük bir onur duyuyoruz.

Her yıl olduğu gibi, bu 7 Kasım'da da tarihin en hüzünlü, aynı zamanda en onurlu sayfalarından birini bir kez daha anıyoruz.

110 yıl önce, Sarıkamış’ta, vatanımızın bağımsızlık uÄŸruna canını feda eden kahraman Mehmetçiklerimize yardım ulaÅŸtırmak için yola çıkan

3 dev yük gemisi — Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer ve Mithat PaÅŸa — Karadeniz EreÄŸli açıklarında, düşmanın hain saldırısıyla sulara gömüldü.

O gün, sadece 3 gemi deÄŸil, bağımsızlık için atan yürekler, milletimizin cesur evlatlarının kanları ve ÅŸanlı direniÅŸleri de Karadeniz’in karanlık sularına karıştı ve 221 kahraman mürettebatımız, milletimizin istiklali için canını ortaya koyarak, tarihe unutulmaz bir kahramanlık sayfası ekledi.

Bu kahramanlık destanını ve bu toprakları vatan yapan değerlerimizi daima yaşatmalı; onların canla, başla, sonsuz bir vatan sevgisiyle gösterdiği cesareti gelecek nesillerimize aktararak, emaneti yüceltmeliyiz.

Büyük Türk milletinin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinde canlarını feda eden bu aziz kahramanlarımızı,

Sarıkamış'ta vatan uÄŸruna ÅŸehit düşen Mehmetçiklerimizi rahmetle, minnetle anıyor, aziz hatıraları önünde bir kez daha saygıyla eÄŸiliyoruz.”

SÖNMEZ: SARIKAMIŞ MEYDAN MUHAREBESİ KARADENİZDE KAYBEDİLDİ

Sarıkamış Platformu Onur Kurulu Ãœyesi ve Sarıkamış Dayanışma Gurubu BaÅŸkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, Sarıkamış Meydan Muharebesinin Karadeniz’de kaybedildiÄŸini belirterek ÅŸu açıklamayı yaptı:

“Ä°stanbul’dan Erzurum’a yapılacak nakliyat için Anadolu’da ÅŸose tren yolu olmaması nedeniyle yıllardır Erzurum’a ulaÅŸacak en uygun yol olarak Ä°stanbul’dan Trabzon’a kadar vapur, buradan Erzurum’a ÅŸose yol kullanılmaktaydı. Bezm-i Alem, Mithat PaÅŸa ve Bahr-i Ahmer gemileri bazı belgelere göre 5-6 Kasım 1914 günü saat 20.00’de, bazı belgelere göre 6 Kasım sabahı Trabzon’a gitmek üzere Ä°stanbul’dan boÄŸazı geçerek yola çıkmışlardı. Rus deniz savaÅŸları tarihçisi monostelefe göre rus amiralin yarın 2 gemi ile zonguldak’ı bombardıman edecektir emri üzerine 7 Kasım sabahı 08.20’de Zonguldak’a ulaÅŸan rus filosu saat 9.30’a kadar tek kömür liman ÅŸehrimiz olan Zonguldak’ı bombardıman etmiÅŸlerdir. Bu bombardıman 2,5 saat sürmüştür. Sivastopol’a dönmek üzere yol verildiÄŸi sırada önde bulunan kruvazör  fırtınalı havada sisler içerisinde önce 2, sonra 1 gemiyi siluet olarak karşılamıştır. Donanma hemen muharebe nizamı almış ve Kafkas Cephesine Ä°stanbul’dan asker, erzak, mühimmat, en önemlisi harita  ve giyecek getirmekte olan 3 gemi  Bezm-i Alem, Mithat PaÅŸa ve Bahr-i Ahmer Zonguldak’ın EreÄŸli açıklarında batırılmıştır. Bu gemilerin baÅŸkomutanı karargahınca bir güvenlik düzeni alınmadan Karadeniz’e açılması ve konvoya eskort yapılmaması felaketi hazırlamıştır. Amiral Åžuson’un Karadeniz’in güvenliÄŸini saÄŸlayamamasının bedeli çok ağır olmuÅŸtur.  Ä°lginç olanda Amiralin Karadeniz’de donanma görevi olmadığını, sorumluluk alamayacağını daha önce belirtmiÅŸ olmasıdır. Daha da ilginci dönemin bahriye nazırı karacıdır. Bir önceki de karacıdır. Ömründe beklide sandala binmemiÅŸ bahriye nazırlarıydı. Bu saldırı Rus donanmasının bizim 29 Ekim saldırımıza bir misilleme harekatı olup sürpriz deÄŸildir. Amaç,  Rus donanması nın gücünün halen yerinde olduÄŸunu göstermektir.

-TÃœRK BASINI SANSÃœR NEDENÄ°YLE BATAN GEMÄ°LERDEN BAHSETMEDÄ°-

Zonguldak bombardımanı hakkında dönemin Türk basını sansür nedeniyle batan gemilerden hiç bahsetmediÄŸi gibi elden geldiÄŸi kadar saldırıyı minimize etmiÅŸlerdir.  Zonguldak’ı bombalayıp kaçan rus donanması poti limanı bombardımanı nedeniyle layikiyle cezalandırmış olduÄŸu da uzun uzun anlatılmıştır. Fakat 11 Kasım tarihli Ä°ngiliz The Time gazetesi rus resmi belgelerinden ÅŸu bilgiyi vermektedir.  Rus Karadeniz Filosu tarafından yapılan operasyonda Zonguldak açıklarında içlerinde top, uçak, cephane, otomobil ve 60 bin asker üniforması bulunan 3 Türk gemisi batırıldı. Gemilerde bulunan bir albay, 248 asker ile bir çok alman subayı Ruslar tarafından esir edildi denilmektedir. Bu haberin en önemlisi 60 bin takım asker üniformasıydı.  Bu üniformalar keÅŸke Sarıkamış’a kadar gidebilseydi. Bu habere 13 Kasım’da Türk BaÅŸkomutanlığından gelen cevap ‘BoÅŸ olarak gönderilen Bezm-i Alem, Mithat PaÅŸa ve Bahr-i Ahmer vapurlarının Zonguldak’ı bombalayan rus filolarına rast gelerek batırıldığı, 219 kiÅŸinin sadece mürettebatın esir düştüğü deklare edilmiÅŸtir. Her nekadar baÅŸkomutanlık bu gemilerin boÅŸ olduÄŸunu iddia etse de Kafkas cephesine taarruz için malzeme taşıdığı ortaya çıkmıştır. Aralık 1914’de Sarıkamış’ta yapılacak Türk taarruzu için elzem nitelikteki lojistik malzeme bu vapurlarla taşınmaktaydı.  Rusların bu vapurları batırması beklide cephenin kaderini deÄŸiÅŸtiren en önemli olaylardan birisi olarak tarihe geçecektir.  Belkide Sarıkamış Kafkas Cephesi  Karadeniz’de kaybedilmiÅŸtir.  Zonguldak donanmaya kömür saÄŸlayan tek liman olduÄŸu için rus donanması tarafından hedef seçilmiÅŸtir.  Ä°ngilizler Çanakkale üzerinden gelecek kömür gemilerini zaten engellerken bu saldırı Osmanlı filosunu deniz taşımacılığında yakıt yönünden sıkıntıya sokacaktı. Yıllar sonra bu konuda çalışmalar yapan MaraÅŸal Fevzi Çakmak’a göre bir daha ele geçmeyecek kışlık donanım,  bir savaÅŸ için çok gerekli olan haritalar, cephane, keÅŸif amaçlı kullanılacak 2 teyyare, 3 pilot ve bir tayyare bölüğü,  askerler ve teÅŸkilatı mahsusa tarafından cephe arkasından isyan çıkarmak üzere özel olarak yetiÅŸtirilmiÅŸ Çerkez liderler bulunmaktaydı.  Bu 3 geminin 221 personelinden ancak 36 tanesi kıyıya yakın seyreden Bezm-i Alem’den yüzerek kıyıya çıkarak kurtulmuÅŸ, 16’sı boÄŸulmuÅŸ, esir alınan 168 kiÅŸiden 13’ü ÅŸehit olmuÅŸ sadece 20 kiÅŸi geri dönebilmiÅŸtir. DiÄŸerlerin hiçbirinden bilgi yoktur. Bu isimler bu Anıt’ta sayın BaÅŸkanımız Halil Posbıyık sayesinde her sene temizlenerek yeniden konulmaktadır.

-SARIKAMIÅž FELAKETÄ°NÄ°N BAÅžLANGICI OLDU-

Bu kayıplar Sarıkamış felaketinin baÅŸlangıcı olmuÅŸ o günden sonra Karadeniz’de üstünlük kesinlikle rus donanmasına geçmiÅŸtir.  Bu malzemeler ve askerler Trabzon’a , oradan Erzurum’a ulaÅŸsaydı Kafkas Cephesi’nde gene de yenilebilirdik ama hiç olmazsa bu kadar dramatik olmazdı. Denilebilir ki Sarıkamış meydan Muharebesi Karadeniz’de kaybedilmiÅŸtir. Sarıkamış,  Donanma desteÄŸi olmayan bir kara savaşının baÅŸarılı olamayacağının en büyük kanıtıdır.  Bir hafta önce donanmamız rus limanlarını bombalamışken sivil olmalarına raÄŸmen askeri amaçla Karadeniz’e çıkan bu 3 gemi basit bir denizcilik kuralı olan koruma amaçlı refakat verilmeyerek adeta Ruslara ikram edilmiÅŸtir. Donanmamız var olsun.”

KOÇ: GÖĞSÜMÜZÜ KABARTAN KAHRAMANLARIMIZI RAHMETLE ANIYORUZ

Sarıkamış Platformu Başkanı İrfan Koç da yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Sarıkamış hareketi onbinlerce askerin kışlık giyecekleri, erzakları ve mühimmatları götüreceÄŸi batırılan 3 gemimizin deniz ÅŸehitlerini anmak için buradayız. Vatan müdafası için seferber olan kahraman ordumuzun 1914’de Kdz. EreÄŸli’de verdiÄŸi bu kayıp hepimizi derinden üzdü.  Sonrasında göğsümüzü kabartan kahramanlarımızı rahmetle anıyoruz.  Bizlere düşen en büyük görev onların bu fedekarlıklarını unutmadan gelecek nesillere aktarmak. Ruhları ÅŸad olsun. Vatan uÄŸruna can veren tüm ÅŸehitlerimizi rahmetle anıyorum. Åžehitlerimizin her sene anmasına vesile olan sayın Valimize,  Kaymakamımıza, Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanımıza, Belediye BaÅŸkanımıza ve araÅŸtırmalarıyla ışık tutan Prof. Bingür Sönmez hocamıza, yardımcılarına, bölgelerden katılan tüm Sarıkamış Derneklere ve tüm katılımcılara teÅŸekkür ediyorum. Donanmamız var olsun.

-DENİZE ÇELENK BIRAKILDI, MEHTERAN KONSERİ DÜZENLENDİ-

Anıt önündeki programın ardından Amfi Tiyatro’da Milli Savunma Bakanlığı Mehteran Birlik Komutanlığı’nın konseri düzenlendi.

"Bezm-i Alem", "Bahr-i Ahmer" ve "Mithat PaÅŸa" gemilerinin mürettebatı için protokol üyeleri tarafından Deniz Kuvvetleri’ne baÄŸlı TCG Yıldırım Fırkateyni ile olayın yaÅŸandığı bölgede mavi sulara çelenk bırakıldı.