Arkadaşlarımız Hakkımızda Ne Düşünüyor?

Başkalarına nasıl göründüğümüzle ilgili kendimiz karar vereceğimizi sanıyoruz. Ancak Psikologlar bu konu hakkında yanıldığımızı düşünüyor. İşte BBC Türkçe Sayfasında yer alan dosyanın ayrıntıları...

Kendimizi başkalarına ne şekilde göstereceğimize kendimiz karar veririz sanıyoruz; ama psikoloji bilimi bu konuda yanıldığımızı söylüyor.

Çoğu insanın kendi kişiliği hakkında belli bir fikri vardır; utangaç mı, sinirli mi, sakin mi vs. olduğunu bilir. Fakat diğer insanların sizin hakkınızdaki düşünceleri sizin kendi değerlendirmenizle ne kadar örtüşüyor?

Bu sorunu ele alan psikologlar, çoÄŸu kiÅŸinin bu konuda “genel doÄŸruluk” ÅŸeklinde ifade edilebilecek bir çerçeve çizdiÄŸini gördü. Ama birçok kiÅŸinin hakkımızda düşündüğü ve bizim hiç haberdar olmadığımız ÅŸeyler de var.

Ä°nsanların baÅŸkalarının kendileri hakkında ne düşündüğünü bilip bilmediÄŸi konusundaki en kapsamlı araÅŸtırmalardan biri 2011’de ABD’de yayımlandı. Ãœniversite öğrencilerinden kendi kiÅŸilik özelliklerini (dürüstlük, komiklik, çekicilik vb.) puanlayarak deÄŸerlendirmeleri, sonra da görüşlerine baÅŸvurulabilecek aile üyeleri ve arkadaÅŸlarının kendileri hakkındaki deÄŸerlendirmelerini tahmin etmeleri istendi.

Dışa nasıl yansıyoruz?

Bu öğrencilerin ’dışa yansıyan görüntüleri’ hakkında baÅŸkalarının düşüncelerine dair tahminlerinin, kiÅŸiliklerine dair kendi deÄŸerlendirmelerinden daha gerçekçi olduÄŸu görüldü.

Bu veriler, başkalarının bize dair değerlendirmelerine kendimize ilişkin algılarımızı aşarak bakabildiğimizi gösteriyor. Aynı şey sadece beş dakikalık sohbet sonucu yabancılarla yapılan değerlendirmeler açısından da geçerliydi.

Yani baÅŸkalarının bize dair düşünceleri konusunda doÄŸru fikir yürütebiliyoruz. Ancak 2013’te Alman psikologların yaptığı araÅŸtırmalar bunun mükemmellikten uzak olduÄŸunu gösteriyor.

65 öğrenci, “insanlara adil davranırım”, “tembelim” gibi 37 ifadeden yola çıkarak kendi özelliklerini puanlamış, daha sonra kendileri hakkında deÄŸerlendirmede bulunabilecek yakınlarının isimlerini vermiÅŸ ve onların deÄŸerlendirmeleri konusunda tahminde bulunmuÅŸtu.

Bu kiÅŸilerin yakınlarının onlar hakkında yaptığı deÄŸerlendirmelerde ortak noktaların olduÄŸu ve bazısının öznenin kendi deÄŸerlendirmelerinden farklı olduÄŸu görüldü. Özne, o kiÅŸilerin kendisine dair o düşüncelere sahip olduÄŸu konusunda fikir yürütememiÅŸti. AraÅŸtırmacılar bu konuları “kör noktalar” olarak adlandırıyor.

Uyumlu kişiler daha çok yanılıyor

Sosyal kaygıları yoğun yaşayan insanlar için bu veriler çok da şaşırtıcı olmayabilir. Çünkü bu kör noktalar konusunda kaygı duyarak epey zaman harcıyoruz. Fakat psikolojik olarak uyumlu kişilerin, başkalarının kendileri hakkındaki düşüncesi konusunda en az fikir sahibi olduğu görülüyor

Almanya’daki Martin Luther Ãœniversitesi’nde bu yıl yapılan bir araÅŸtırmada, öğrencilerden kendi kiÅŸilikleri hakkında, gruplarındaki diÄŸer kiÅŸiler hakkında ve gruptakilerin kendilerine dair düşünceleri konusunda puanlama yapmaları istendi. Ayrıca öğrencilerin psikolojik uyumuna iliÅŸkin durum deÄŸerlendirmesi yapılarak özsaygıları, kiÅŸilik sorunları gibi konulara bakıldı.

Psikolojik olarak uyumlu ve istikrarlı öğrencilerin, başkalarının kendileri hakkındaki düşüncelerini daha az tahmin edebildikleri, kendi yargılarını onların da düşüncesiymiş gibi algıladıkları görüldü. Bu genellikle pozitif bir değerlendirme oluyordu.

Benzer bulgular depresyona yönelik çalışmalarda da görülmüştü. Depresyondan mustarip kişiler kendileri hakkında daha az taraflı davranıyor, dünyayı daha gerçekçi görebiliyordu.

Hangi fotoğraf gü

Kişilerin kendileri hakkındaki kör noktalar özellikle sosyal medyada daha belirgin görüml; Güml;ml;kendimizi dış düa fiziksel olarak tanıtmaktan çok sanal alemde tanıtma durumu söz konusu.

Psikologlar bu yeni durumda baÅŸkalarının bize dair düuml;erini nasıl yanlış yorumlayacağımızı araÅŸtırıyor. Bu yıl yapılan bir araÅŸtırmada, sosyal medyada yayınlanan selfie’ler çerçevesinde bu sorun ele alındı

200 kadar ürsite öğrencisi psikoloji laboratuvarında selfie çekti; sonra da araştırmacılardan biri aynı telefonla onların fotoğrafını çekti. Öğrenciler bu fotoğraflardaki görüml;ini cazibe ve sevimlilik bakımından puanladı.

AraÅŸtırmacılar, sık sık selfie çeken öğrencilerin kendi selfie’lerini diÄŸer fotoÄŸraftan daha çekici bulduklarını gördükat bağımsız kiÅŸilerin deÄŸerlendirmesi aksi yöndeydi.

Büml; bulgular, başkalarının sizin hakkınızdaki düuml;erini gerçekten öğrenmek için onlara sormanın en doğru yol olacağını gösteriyor. Aile fertleri ve arkadaşlarınız doğruları söylediği sü, başkalarının sizi sandığınız şekilde görmediğini öğrenmiş olursunuz. Kendi halinizden memnun ve başkalarını size dair düuml;ncelerinden eminseniz belki de en iyisi onlara hiç sormamaktır. Sorduğunuzda farklı cevaplarla karşılaşabilirsiniz.